Ev ortamında, özellikle kumaş yüzeylerde bizlerle beraberce yaşayan yalnız gözle görülemeyen canlılar olduğunu biliyor muydunuz? Maytlar, tek başka adıyla toz akarları… Sadece mikroskopla görülebilen toz akarlarının insan sağlığı üzerindeki etkileri ebatlarının ötesinde.
Biz dahi insanlarla tıpkısı yaşam alanlarını paylaşan yerde canlıların sağlığa etkisini ve onlarla göz etmenin yollarını araştırdık. Sorularımızı Dicle Üniversitesi Zooloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Satar’a yönelttik.
“Maytlar özellikle aile için tehlikeli olabilir”
Maytlar özellikle yaz aylarında çoğalıyor, nemli ve sıcak yerleri tercih ediyorlar. Dişi maytların 40 ila 80 tane arası bıraktığı yumurtalar, 4 haftada ergin hale gelebiliyor. Yetişkin maytlar ise ortalama 6 hafta yaşıyor.
Sekiz bacaklı akarların ismi, Latince Acari ya bile Acarina örümceğimsiler, yani Arachnida denilen altsınıftan geliyor. Yalnızca mikroskop altında görülebilen maytların boyutu 0.1-0.5 mm boyutlarında… Peki toz kadar küçük yerde canlıların sağlığa zararı ne? Prof. Dr. Satar’a sorduk:
“Akarlar (maytlar) insanlar ve özellikle aile için tehlikeli olabilmekteler. Niye tehlikeli oluyorlar niteleyerek soracak olursanız, bronşit, yen gibi hastalıkların etmeni olabiliyorlar. Ayrıca sayı toplantı hastalıklarına sebebiyet verebiliyorlar.”
Maytlar taşıdıkları virüs ve bakterilerle insana aracısız temas edebildikleri için sağlığa etkileri göz ardı edilemeyecek boyutta. Satar, maytların hastalıklara yol fatih etkisini şöyle anlatıyor:
“Taşıdıkları sayı virüs ve bakteriler var. İşte bunlar aslında insanı hastalandırıyor. Bu maytların bazıları bile insanların çapar altında yaşıyorlar. Maytların sayı fazla türü var. İnsanların derisiyle beslendikleri gibi toplantı altında bile bulunabiliyorlar. Bu canlıların dışkıları alerjiye dahi sebebiyet verebiliyor. Özellikle ayakçak muafiyet sistemine sayı yetişkin zararları olabiliyor. Bunlar havada bile bulunabiliyorlar. Derinin altında yaşıyorlar, geziyorlar. Maytlar yara gibi görünen izler bırakabiliyorlar. Bu izler kızarıklık gibi oluyor ve kaşıntıya sebep oluyor. Mayt alerjisi dahi deniyor bu.”
“Maytlar insanlardan dökülen toplantı parçacıklarıyla besleniyor”
Maytlar insanların yaşam alanlarında, özellikle kumaş yüzeylerde yaşamlarını sürdürebiliyor. Prof. Dr. Satar, maytların yaşam alanları hakkında şu bilgileri veriyor:
“Maytların evlerimizdeki yün, yastık, halı, battaniye ve yorganların içerisinde on binlercesi bulunabiliyor. Bildiğiniz gibi insan çapar sürekli yenilenmekte ve dökülmekte. Bu canlılar deriden dökülen parçacıkla besleniyorlar. Akarlar kara, tatlı su ve çokluk ortamları karışma olmak üzere her türlü ortamda yaşayabilirler. Genellikle insanlardan ve hayvanlardan dökülen toplantı parçacıkları, saç, kıl, kepek ve başka organik maddelerle besleniyor yerde canlılar.”
Ev ortamında sıkça rastlanabilen maytlardan kurtulmak için yapılacakların başında temizlik geliyor. Prof. Dr. Satar alınabilecek önlemlerin detaylarını şöyle sıralıyor:
“Maytlardan kurtulmak için odayı havalandırmak, özel süpürgeler kullanmak, pelerinli, perde ve halıları mümkünse 60 derecede yıkamak işe yarayabilir. Bu canlılar 55 derecenin üzerindeki sıcaklıkta yaşayamıyorlar ve ölüyorlar.”
Maytlar rahatsız alkar canlılar olabiliyorlar. Ancak Prof. Dr. Satar, özellikle yaz ve sonbahar aylarında temizliğe ve ortamı havalandırmaya özen göstererek, evinizi yerde canlılardan arındırarak, etkileri en organ indirebilirsiniz debba.
Grafik: Şeyma Özkaynak
Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.
