Kilo vermeye çalışırken yaptığımız kimi kusurlar var ki verdiğimiz kiloları ziyadesiyle geri almamıza yol açmalarının yanı sıra sıhhatimizi da önemli boyutlarda tehdit edebiliyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Melike Şeyma Deniz, diyet esnasında yapılan kusurları doğrularıyla birlikte açıkladı.
Yanılgı: Her gün tartılmak
Doğrusu: Diyete çok motive başlayarak her gün tartılmak ve her gün tartıda kilo kaybı görmeyi beklemek yapılan en yaygın yanılgılardan biri. Melike Şeyma Deniz, tartı odaklı yaşamanın yol açacağı sorunu ise şöyle açıklıyor: “Kilo bedende sıvı dalgalanmalarından ve yemeklerin sindirilme durumundan etkileniyor. Bayanlarda hormonal değişiklikler de su tutulumuna neden olabiliyor.
Ayrıyeten diyetle birlikte ağır antrenmanlara başlamak su tutulumu ve kas kazanımı üzere sonuçlara yol açabiliyor. Tüm bunlar nedeniyle tartıda birebir kiloda görünmemiz motivasyon kaybına ve diyeti bırakmaya neden olabiliyor. Haftada 1 kere yahut 10 günde 1 kere, aç karnına çıplak yahut hafif kıyafetlerle tartılmanız ise en gerçek sistemdir.”
Kusur: Tek tip beslenmeye yönelmek
Doğrusu: Süratli kilo verme isteği tek tip beslenmeye yöneltebiliyor. Lakin bu diyetlerde ekseriyetle ya yalnızca zerzevat, meyve kümesi ya da yalnızca protein kümesi yiyeceklerin tüketimi arttırılıyor ve öteki besin kümeleri beslenmeden büsbütün çıkarılıyor.
“Bu diyetler sağlıklı kilo vermenin önündeki en büyük engeldir” ihtarında bulunan Deniz, bunun nedenini şöyle anlatıyor: “Örneğin yalnızca proteinle beslenmek böbreklerin yükünü arttırarak ziyan verirken; yalnızca zerzevat, meyve ile beslenmek bedene gerekli proteini almamak ve bedeni çalıştırmamak demek. Sağlıklı kilo vermenin ve sıhhatin korunmasının yolu besin çeşitliliği sağlamaktan geçiyor.”
Yanılgı: Bitki çaylarını denetimsizce tüketmek
Doğrusu: Zayıflamak istediğimizde kalorisiz ve yararlı olduğunu düşünerek bitki çaylarına yönelebiliyoruz. ‘Ancak zayıflama çayı ismiyle satılan karışık bitki çaylarının içeriğinin ne olduğuna kesinlikle bakılmalı ve asla denetimsizce tüketilmemeli’ diyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Melike Şeyma Deniz kelamlarına şöyle devam ediyor: “Çünkü zayıflama yahut ödem atıcı çaylar kalp ritim bozukluğu, yüksek tansiyon ve bağırsak yapısında bozulma üzere birçok olumsuz sonuca yol açabiliyor. Bu yüzden bitki çaylarını hekiminize, diyetisyeninize istişareden tüketmeyin”
Kusur: Uzun mühlet sıvı beslenmek
Doğrusu: Son periyotlarda sıkça başvurulan ‘sıvı detoks’ isimli sıvı beslenme halinde çiğneme işlevi iptal ediliyor, her şey içecek haline getiriliyor. Bilhassa meyve yüklü içecekler tercih ettiğinizde, meyvenin posasını daha az alıyor ve farkında olmadan meyve porsiyonlarını arttırıyorsunuz.
Bu da fazla kalori manasına geliyor. Meyvenin kendisini yemek bağırsakları daha uygun çalıştıran, kalp, diyabet üzere kronik hastalardan kollayıcı olan posa tüketimi için kıymetli. Meyve sularıyla ise daha az posa almış olursunuz. Ayrıyeten sıvı beslenmede protein alımı da az oluyor.
Kusur: Gerçek dışı amaçlar koymak
Doğrusu: Bir haftada 4-5 kilo vermeyi hedeflemek, her hafta birebir süratte kilo vermeyi beklemek üzere gerçek dışı maksatlar hayal kırıklığına uğramanıza ve kilo verme sürecinizden tümden vazgeçmenize neden oluyor. O denli ki yaş ortalaması 46 olan 1785 fazla kilolu/obez iştirakçinin incelendiği bir araştırmada; başlangıçta yüksek maksatlar koyan iştirakçilerin diyet programlarına devam etme oranının daha düşük olduğu gösterilmiş.
Kilo verme suratı; başlangıç kilosu, cinsiyet ve genel sıhhat durumu üzere birçok faktörden etkileniyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Melike Şeyma Deniz sağlıklı bir birey için kilo verme suratının haftalık 0.5-1 kg ortasında olduğunu belirterek, “Kısa müddette yüksek kilo kayıpları hedeflemek yerine sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme planını hayat üslubunuz haline getirin. Bu sayede sık sık kilo alıp verme döngüsüne girmemiş olursunuz.”
Yanılgı: Ya siyah ya beyaz olmak
Doğrusu: Diyette mükemmeliyetçi olmayın. ‘Ya siyah ya beyaz’ olmak diyet sürecinde kendinizi çok sıkmanıza, diyet yapmadığınızda da daha sıhhatsiz beslenmenize yol açarak kısır döngü oluşturabiliyor.
Programın dışına çıktığınızda ‘Zaten bugün diyeti tam yapamadım, artık bugün gitti’ diye düşünmeniz ve bunu sık tekrarlamanız diyete başlamanızda ve devam ettirmenizde zorluklara yol açar. Kendinizi baskılamak yerine, niyetlerinizi esnetin. Programa uyamadığınızda, neden uyamadığınızı anlamaya çalışın ve bunu diyetisyeninizle paylaşın.
Yanılgı: Suyun değerini hafife almak
Doğrusu: Su bedenin büyük kısmını oluşturan, oksijenden sonraki en değerli bileşen. Bedende her organın ve her sistemin suya gereksinimi var. Çay, kahve ve bitki çayları üzere hiçbir içecek suyun yerine geçmiyor. Su içmediğinizde sindirim enzimleri ve bağırsaklar yavaşlıyor ve bunun sonucunda da kabızlık ile kilo vermede zorlanma, hatta kilo artışı görülebiliyor.
Kilonuzu 30 yahut 35 ile çarptığınızda karşınıza çıkan paha, içmeniz gereken günlük su ölçüsü manasına geliyor. Örneğin; 60 kiloysanız bu 60×30, yani en az 1.8 litre su içmeniz gerektiği manasına geliyor.
Yanılgı: Sağlıklı diyerek sınırsızca tüketmek
Doğrusu: Eserlerin paketlerinde şekersiz, glütensiz, laktozsuz ve düşük kalorili üzere birçok etiket yer alıyor ve biz de bu eserlerin kendimiz için sağlıklı olduğunu düşünüyoruz. Dikkat! ‘Bu eserler yararlıdır yahut içerikleri iyidir’ yanılgısına düşmeyin.
Örneğin şekersiz olarak satılan bir eserin meyve içeriği sizin gereksiniminize nazaran fazla olabiliyor ve bu eseri sıklıkla tüketmek yeterli bir şey yaptığınızı düşünürken kilo vermenize mani olabiliyor.
‘Porsiyon denetiminin her vakit altın kural olduğunu unutmayın’ diyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Melike Şeyma Deniz şu bilgileri veriyor: “Hiçbir yiyecek kalorisiz değildir ve içeriğinin yeterli olması sınırsız tüketilebileceği manasına gelmiyor.
Kilo vermekte zorlanmaya başladığınızda ‘Aslında makus bir şey yemiyorum, benim yediklerim daima iyi’ diye düşünüp, sorunun nerede olduğunu bulamayabilirsiniz. Aslında bunun nedeni kuruyemişler, kuruyemişli barlar, meyve barları, şekersiz fıstık ezmesi üzere ‘iyi’ olarak düşündüğünüz yiyecekleri fazla tüketmeniz olabilir.”
