Tuz yaklaşık yüzde 40 sodyum ve yüzde 60 klorürden oluşur. Ekseriyetle yiyeceklere lezzet katmak yahut korumak için kullanılır.
Sodyum, sağlıklı kas ve hudut fonksiyonları için gerekli bir mineraldir. Klorür ile birlikte, bedenin uygun su ve mineral istikrarını korunmasına da yardımcı olur.
Fakat çok fazla tuz tüketmenin hem kısa hem de uzun vadede güzel olmayan tesirleri olabilir.
Çok fazla tuz tüketmenin kısa vadeli tesirleri
Tek bir öğünde yahut bir gün boyunca çok fazla tuz yemek, birkaç kısa vadeli sonuç doğurabilir.
Su tutma
Birinci olarak, olağandan daha şişkin hissettiğinizi fark edebilirsiniz. Bunun nedeni, böbreklerinizin bedeninizde makul bir sodyum/su oranını korumak istemesidir. Bunu yapmak için ekstra su meblağlar. Bu artan su tutma, bilhassa ellerde ve ayaklarda şişme ile sonuçlanabilir.
Kan basıncında artış
Tuz açısından güçlü bir yemek, kan damarlarınız ve arterlerinizden daha büyük bir kan hacminin akmasına neden olabilir. Bu, kan basıncında süreksiz bir artışa neden olabilir. Fakat herkes bu tesirleri yaşamaz. Örneğin, araştırmalar, tuza dirençli şahısların, tuz bakımından varlıklı yemeklerden sonra kan basıncında bir artış yaşayamayabileceğini göstermektedir. Bir kişinin tuza hassaslığının genetik ve hormonlar üzere faktörlerden etkilendiği düşünülmektedir. Yaşlanma ve obezite ayrıyeten yüksek tuz diyetlerinin kan basıncını arttırıcı tesirlerini artırabilir. Bu değişkenler, tuz bakımından güçlü diyetlerin neden herkes için otomatik olarak kan basıncında bir artışa neden olmadığını açıklayabilir.
Ağır susuzluk
Tuzlu bir yemek yemek, ağız kuruluğuna yahut susuzluğa neden olabilir. Çok susamanız, bedeninizin sodyum-su oranını düzeltmeye çalıştığı diğer bir yoldur. Sonuçta sıvı alımında artış olağandan daha fazla idrar yapmanıza neden olabilir. Öte yandan, yüksek ölçüde tuz yedikten sonra sıvı tüketmemek, bedeninizin sodyum düzeylerinin inançlı bir düzeyin üzerine yükselmesine neden olarak hipernatremiye yol açabilir. Hipernatremi, fazla sodyumun seyreltilmesi hedefiyle suyun hücrelerinizden ve kanınıza sızmasına neden olabilir. Tedavi edilmezse, bu sıvı kayması karışıklığa, nöbetlere, komaya ve hatta mevte yol açabilir.
Öbür hipernatremi semptomları ortasında huzursuzluk, sık nefes alma, uyku zahmeti ve idrara çıkma bulunmaktadır.
Ölümcül dozda tuz almak mümkün mü
Ölümcül tuz doz aşımı enderdir, zira insanların beden yükünün kilogramı başına 0.5-1 gram yakınında tuz tüketmeleri tolere edilebilir. Bu, 70 kg tartısındaki bir kişi için 35-70 gram tuz (2-4 yemek kaşığı) manasına gelir.
Kalp yetmezliği, karaciğer yahut böbrek hastalığı üzere sıhhat meseleleri olan beşerler, rutin olarak günde 10 gramdan fazla sodyum tüketmeleri halinde ölümcül tesirler yaşayabilirler. Bu yaklaşık 25 gram tuza muadildir.
Araştırmalar, ortalama bir bireyin şu anda günde yaklaşık 9-12 gram tuz tükettiğini, bu tüketime en fazla katkının işlenmiş besinlerden geldiğini göstermektedir.
Buna karşılık, sıhhat yetkilileri ekseriyetle insanların sodyum alımını günde 1.500-2.300 mg ile sonlandırmasını önermektedir. Bu, her gün 3.8-5.8 gram tuza yahut 2/3-1 çay kaşığı tuza denk gelmektedir
Çok fazla tuz yerseniz ne yapmalı
Bedeninizin yüksek tuzlu bir yemeği telafi etmesine yardımcı olmanın birkaç yolu vardır.
Birinci olarak, bedeninizin istenen sodyum-su oranını geri kazanmasına yardımcı olmak için kâfi ölçüde su içtiğinizden emin olun.
Meyveler, sebzeler, baklagiller, fındık, ve süt eserleri üzere potasyum açısından varlıklı yiyecekler yemeyi de deneyebilirsiniz. Sodyum ile birlikte, potasyum bedeninizin sıvı istikrarını muhafazada kıymetli bir rol oynayan bir besindir.
Potasyum bakımından varlıklı diyetler, sodyum açısından güçlü diyetlerin kimi ziyanlı tesirlerine karşı yardımcı olabilir. Öte yandan, potasyum oranı düşük diyetler bir kişinin tuz hassaslığını artırabilir. Yeniden de, bunu doğrulamak için daha fazla araştırmaya gereksinim vardır.
Son olarak, başka öğünlerde tükettiğiniz tuz ölçüsünü azaltmayı deneyebilirsiniz. Yediğiniz tuzun yüzde 78-80’inin işlenmiş besinlerden yahut restoran yemeklerinden geldiğini unutmayın.
