Lisanın kökünün iki yanında bulunan bademcikler ile burun boşluğunun gerisinde yer alan geniz eti, bedenin bağışıklık sisteminde rol oynar. Bademcikler ağızdan bakılınca görüldüğünü lakin geniz etinin burundan endoskopik kamera ile girilerek görüntülenebilir. Bademcik de geniz eti de her çocukta vardır. Çocuk büyüdükçe bademcik ve geniz etinin gerilemesi, küçülmesi gerekir. Lakin her çocukta bu gerileme görülmez. Geniz eti gerilemez ve büyük kalırsa buna adenoid hipertofisi yani geniz eti büyümesi denir.
Tonsillerin büyük olması, yutma, beslenme ve konuşma meseleleri yapar. Uykuda hava yolunu kapatarak hırıltılı teneffüs, horlama ve uykuda nefes durmasına (uyku apnesi) sebep olur. Ayrıyeten tonsil üzerinde biriken yiyecek ve doku artıkları ağız kokusu ve hijyen bozukluğuna sebep olur. Adenoid dokusunun büyük olması her şeyden evvel burun tıkanıklığına yol açar. Bu hastalarda ağzı açık ahenge, ağızdan salya akması, diş sıkma ve diş gıcırdatma, dönerek ahenge, baş ve boyun bölgesinde çok terleme ve horlamaya yol açar.
Geniz eti ağız sıhhatini da etkiliyor
Geniz etinin büyüklüğünün orta kulakta havalanma bozukluğu ve buna bağlı kulak zarında çökme, orta kulakta sıvı birikmesi, işitme kaybı, irtibat bozukluğuna yol açabilir. Kreş yahut ilkokul devrinde bu problemlerin fark edilmemesi halinde çocuklar hırçın, ilgisiz ve asosyal olarak etiketlenmektedir. İşitme azlığı sebebiyle derslerinde başarısız olabilir. Ağzı açık ahenge diş, çene ve yüz kemiklerinde gelişim bozukluğuna neden olur. Bu bozukluk ortodontik diş tedavisi (tel tedavisi) gerektirebilir. Ayrıyeten büyük geniz eti bir enfeksiyon odağı olup tekrarlayan boğaz iltihabı, öksürük ve alt teneffüs yolu hastalıklarına yol açabilir. Bağışıklık sisteminde rol oynadığı için ameliyat kararını vermeden evvel çocuğun muhakkak bir mühlet takip edilmesi gerekir. İşte, ameliyat gerektiren etkenler;
– Geniz etinin nefes almayı bozacak kadar büyümesi ve kulaklarda sıvı birikimi olması, sık orta kulak enfeksiyonu olması,
– Bademciklerin hava yolunu tıkayacak ve yutmayı zorlaştıracak kadar büyümesi,
– Çocuklarda kilo alımı ve uzunluk uzamasında duraksama,
– Sık sık bademcik, sinüzit ve alt teneffüs yolu enfeksiyonuna yakalanma,
– Ağzı açık uyumaya bağlı diş çürükleri ve dişlerin çarpık çıkması,
– Bademcik üzerinde ağız kokusuna sebep olabilecek halde sık sık birikim olması,
– Lenfoma ya da öteki makus huylu hastalık belirtisi olabildiğinden bademcik dokusunun tek taraflı büyümesi.
Ameliyat için 3 yaşa kadar beklenmeli
Genel kanaat, bademcik ameliyatı için üç yaşın, geniz etinin alınması için bir yaşın beklenmesi tarafındadır. Çocuk büyüsün diye daha uzun beklemek hastaya ziyanlı olabilir ve tedavi muvaffakiyetini düşürebilir. Her iki ameliyat da genel anestezi altında yapılmaktadır. Bademciklerin alınması özel bir alet yardımıyla organların etrafındaki kapsül ile birlikte çıkarılması halinde olur. Bu özel alet, kanama riskini azalttığı üzere operasyon sonrası ağrı oluşumunu da minimuma indirir. Geniz eti ameliyatı ise büyümüş dokunun kazınması halindedir. Ameliyatta tampon konmaz, ameliyat sonrası tampon alınması üzere bir süreç olmaz.
